Pillendraaiers en Gapers

Geneesmiddelen zijn van alle tijden. Ze zijn volledig verweven met ons leven en onze samenleving. Dat zal ook in de toekomst zo blijven. De wederzijdse wisselwerking tussen mens, medicijn en maatschappij is daarmee ook van alle tijden. Wilt u meer weten waarom gif macht is en waarom heeft Eau de Cologne nr 4711 meegekregen, dan kunt u een kijkje komen nemen in het Apothekersmuseum Kisters.

Het museum is prachtig verscholen tussen de bomen aan de Van der Molenallee in Doorwerth. In dit museum, dat grotendeels onder de grond en in de kelder van het huis ligt, is de verzameling van de oud-apotheker Kisters uitgestald. Het woonhuis kon met een kwart worden uitgebreid, maar dit was te weinig om de enorme collectie te huisvesten. In fasen werd het museum verder uitgebreid, in totaal tot 700 m2.

Bij het betreden van de ruimte wordt je meegenomen in de geschiedenis van de farmacie en de drogisterij: het interieur en de collectie apothekersbenodigdheden vertellen het verhaal van de evolutie van het apothekersambacht van de 18de tot de eerste helft van de 20ste eeuw, toen het beroep van apotheker nog een ambacht was. Pronkstuk is een complete apothekersopstelling uit Brno, Tsjechië uit 1780.

Medicijnverstrekking was maatwerk

De oude houten inventaris van de eerste apotheek in Doorwerth uit 1966 staat er zelfs opgesteld, inclusief toonbank en een eindeloze kastenrij met laatjes, laatjes en nog eens laatjes. Via handgeschreven etiketten en met de typemachine tot de introductie van de computer in de jaren zeventig. Door de komst van de computer werden de taken van de apotheker eenvoudiger, maar het vakgebied van de apotheker werd hierdoor ingrijpend veranderd. Tot het midden van de twintigste eeuw bestonden de werkzaamheden van de apotheker voornamelijk nog uit twee taken: de bereiding van geneesmiddelen en de verstrekking van deze geneesmiddelen aan patiënten. Als je ziek werd, kon je een arts raadplegen, die indien nodig een recept voor een geneesmiddel voorschreef. Dat recept bracht je naar de apotheker, die het geneesmiddel volgens het door de arts vermelde recept bereidde.

Apothekersmuseum Kisters

Het museum is opgericht door het apothekersechtpaar Kisters-Ascherman en bevat een bijzondere collectie apothekersbenodigdheden. Het echtpaar ontmoette elkaar in de jaren ’50 tijdens hun studie farmacie aan de Universiteit Utrecht. Beiden startten na hun studie een eigen apotheek, Huub in Arnhem en Marianne in Doorwerth. In mei 1988 richt het echtpaar de stichting Apothekersmuseum Kisters op en op 30 september 2006 gaat het museum open. Beiden zijn inmiddels overleden. Het museum wordt gerund door het Stichtingsbestuur, loco-motion en betrokken vrijwilligers. In september 2021 is het 15-jarig bestaan gevierd.

Locatie en rondleiding

Dit museum heeft momenteel geen vaste openingstijden. Het is enkel te bezoeken na een telefonische afspraak. U kunt een rondleiding aanvragen via 06 51 10 60 60 (Rob Kuiper) of info@apothekersmuseumkisters.nl. Het adres van het museum is: Van der Molenallee 14, 6865 CG Doorwerth; Zie de site voor de actuele entreeprijzen. www.apothekersmuseumkisters.nl

Grote collectie Gapers

De bezoeker krijgt antwoord op de vragen, wat is de herkomst van al die gapers en waar komen ze vandaan? Tijdens de precieze bereidingsprocessen met kostbare en soms gevaarlijke ingrediënten kon de apotheker eigenlijk geen pottenkijkers gebruiken: die zouden alleen maar op zijn zenuwen kunnen werken. Om de “niet koopende maar slechts ledig toeschouwende omstaanders te beschimpen” zou de apotheker zijn houten spiegelbeeld hebben uitgehangen: de gaper. Vroeger voerde de apotheker veel bereidingen waarbij verhitting een rol speelde buiten uit, vóór de winkel. Dat trok veel bekijks. Ook in de apotheek zelf was van alles te zien wat de nieuwsgierigheid wekte, zoals allerlei exotische, onbekende ingrediënten. Vanaf de zeventiende eeuw werd de apotheek bovendien vaak versierd met ‘rariteiten’ zoals een opgezette krokodil of schildpad, struisvogeleieren, hertengeweien, narwaltanden, zaagvistanden, elandenpoten en pauwenveren. Genoeg om je aan te vergapen dus!

Mevrouw Kisters:

‘De bedoeling is om generaties na ons te laten kennismaken met ouderwetse apotheken en alle voorwerpen, die worden gebruikt in een apotheek. In tegenstelling tot vroeger, wordt een apotheek tegenwoordig meer verwinkeld. Zelfstandige apotheken komen steeds minder vaak voor.’

Bijzondere collectie

Dankzij jarenlang verzamelen van pillendoosjes, pillendraaiers en gapers op rommelmarkten tot bijzondere apothekerspotten en gehele apotheekopstanden, maakt dat deze collectie een prachtig beeld geeft van de farmaceutische geschiedenis van de 18de tot de eerste helft van de 20ste eeuw,

Doelstelling van de stichting

De doelstelling van de stichting is het instandhouden en conserveren van museale voorwerpen en archivalia m.b.t. de geschiedenis en ontwikkeling van de pharmaciebeoefening en het instandhouden van een geschikte locatie om het verzamelde materiaal ten toon te stellen en te bewaren.

Deel artikel

Reageer Reactie annuleren

Eén van de mooiste en meest veelzijdige Dorpen van Nederland. Aan de rand van een van de grootste aaneengesloten natuurgebieden in West-Europa. De Veluwe.