D
De natuurgebieden bij Wolfheze zijn een eeuwenoud landschap, met imposante bossen, de beroemde Wodanseiken, heidevelden, kronkelende beken en smalle paadjes. De Doorwerthse en Wolfhezer Heide liggen aan twee zijden van de A50, verbonden door een ecoduct. In het gebied leven adders, de levendbarende hagedis, gladde slangen, ringslangen, hazelwormen en zandhagedissen. ,,Dat zijn zes van de zeven Nederlandse reptielen. Deze zeldzame dieren leven vooral op de heide en de overgang van heide naar bos”, zegt boswachter Ramona Fredriks van Natuurmonumenten.
1. Doorwerthse Heide
Hier lopen het gehele jaar koeien en/of paarden. Zij begrazen de schrale heide en voorkomen zo de opslag van bomen. Op dit manier blijft het landschap open, zonder dat de mens hoeft in te grijpen. Er ligt een omheining om dit hele gebied. De uitgang via het wildviaduct over de A50 is alleen bedoeld voor wild. Koeien mogen er niet langs. Beheerders van heidevelden in Nederland doen er alles aan de heide in stand te houden, maar in sommige delen krijgen overblijvende grassen toch de overhand.
Ook op deze heide zijn er stukken, waar het pijpenstrootje de concurrentieslag gewonnen heeft. Deze pollen gras, met de hoge lange bloemstengels, zijn overblijvers, die elk voorjaar weer nieuwe groene bladeren vormen. Let in de winter eens op de verscheidenheid in vorm van de grassen op en naast het pad.
"In elke wandeling in de natuur krijgt men veel meer dan men zoekt"
– John Muir – Natuurbeschermer.
In de septemberdagen van 1944 zijn hier ook de Airborne divisies van onze bevrijders geland in de Gliders (zweefvliegtuigen), op sleeptouw genomen door transportvliegtuigen. De bemanning hieruit en de parachutisten voegden zich samen om het bruggenhoofd te vormen en te verdedigen tijdens de slag om de brug bij Arnhem. Voor meer informatie hierover is een bezoek aan het AirborneMuseum te Oosterbeek zeer informatief.
2. Ginkelse Heide
De Ginkelse Heide is een heidegebied bij Ede dat wordt afgewisseld met bos. Op 18 september 1944 vonden op de Ginkelse Heide geallieerde luchtlandingen met parachutes plaats in de Slag om Arnhem in het kader van Operatie Market Garden. De luchtlandingen worden jaarlijks herdacht bij het Airborne monument. Bij de Ginkelse Heide bevinden zich ook de schaapskooien, een begrip in Ede. Aan beide kanten van de heide bevindt zich een schaapskudde: op de Ginkelse heide en de Eder heide. In de schaapskooi op de Ginkelse heide is de kleine kudde gehuisvest. De kooi is een rijksmonument en staat tegenover Restaurant Juffrouw Tok, aan de Verlengde Arnhemseweg (N224). Bij de kooi bevindt zich een ruime parkeerplaats. Op de Eder heide staan twee kooien en hier is de grote kudde te vinden. De oude, kleine schaapskooi is eveneens een rijksmonument.
De kooien staan aan de rand van de heide naast een agrarisch gebied en zijn te voet goed bereikbaar. Parkeren is mogelijk bij het Natuurcentrum Veluwe aan de Groot Ginkelseweg 2A.
3. Wolfhezer Heide
Er zijn weinig natuurgebieden die zo gevarieerd zijn als die in Wolfheze. Je proeft er bovendien de rijke historie die het landschap zo bijzonder en uniek maken. Geen wonder dat juist hier beroemde landschapsschilders uit de 19e eeuw hier hun vele romantische schilderijen maakten. In musea in binnen- en buitenland zijn deze te bewonderen. En wat het plaatje compleet maakt is de nog watervoerende Heelsumse beek, die al slingerend haar weg door de heide en het bos zoekt. Kom dit bijzondere gebied ontdekken, er zijn hier mooie cultuurhistorische wandelroutes. Zie hiervoor o.a. https://heelsumsbeekdal.nl
In dit Heelsums beekdal staan ook de beroemde Wodanseiken aan de Papiermolen- en de Wolfhezerbeek. Helaas staan die te verdrogen. Er wordt zoveel water uit de Veluwe gepompt voor drinkwater en industrie dat deze twee beken niet meer stromen. Met een droge zomer dreigen deze beken voor het eerst in hun geschiedenis zelfs geheel droog te vallen. Een boeiende aflevering van ‘Buitengewoon’ van Omroep Gelderland in juni 2022 was o.a. hieraan gewijd. Zie https://www.gld.nl/tv/aflevering/buitengewoon-heelsums-beekdal/174645
